Natuur- en milieu-educatie (NME) voor lager onderwijs



Delen

Groene plekjes in de buurt weet iedereen te waarderen. Voor volwassenen kan het een plek zijn om tot rust te komen, voor kinderen een kans om zich uit te leven. Zorgvuldig met deze groene oases omgaan is dan ook belangrijk!

De medewerkers van natuur- en milieueducatie (NME) spelen hier graag op in met educatieve natuuractiviteiten. RLBK biedt iedereen de kans om natuur op een leuke manier te ontdekken en er bewust mee om te gaan. En dat telkens op een plek dicht bij de school! Voor het lager onderwijs beschikt RLBK over een aantal begeleide activiteiten, opgesplitst per graad.

Interesse? Je kan je telkens op het einde van het schooljaar inschrijven voor de activiteiten van het volgende schooljaar. Dan stellen we het formulier onderaan deze pagina open.

Begeleide activiteiten

Kriebelfladderpad (1e graad)

Spechten, roodborstjes, merels, ... Je komt ze tegen in je (school)tuin of park, maar wat weet je erover? 

Hoe bouwen ze hun nest? Wat staat er op hun menu? Tijdens het Kriebelfladderpad ontdek je het antwoord op al deze vragen.

Inhoud, methode en doelstellingen

De vogels hebben een afspraak met de leerlingen. Ze willen een dagje pret en gaan op zoek naar een leuke plek. Wat gaan ze er doen?

De leerlingen spelen een geluidenspel, bouwen een nest, zoeken naar kriebelbeestjes en speuren en neuzen.

Praktisch
  • thema natuur
  • 1u30
  • in de omgeving van de school
  • september-oktober / april-juni
  • 3 euro / leerling
Kriebelfladderpad
© RLBK

Bijzondere Bijen (1e graad)

Honingbijen hebben een boeiend leven: ze bewaken het nest, voeden de larven of gaan op zoek naar stuifmeel.

De leerlingen kruipen in een bijenpak. Zo zijn ze helemaal klaar om de bijenwereld binnen te stappen en de opdrachten uit te voeren.

Inhoud, methode en doelstellingen

Verkleed als bijen gaan de leerlingen op zoek naar geschikte plekjes om een bloemendans uit te voeren, een levenspuzzel te maken en de beste bloemengeuren te maken. 

Tot slot maken de leerlingen nog een bijenwaskaars.

Praktisch
  • thema natuur
  • 2u
  • in de omgeving van de school
  • september-oktober / april-juni
  • 3 euro / leerling
Bijzondere bijen
© RLBK

De schatkist van Boris de bostrol (2e graad)

Een bos is een plek van onschatbare waarde. Boris de bostrol woont in het bos en heeft iets leuks bedacht. Om het bos te leren waarderen, mogen kinderen zoeken naar de bosschat.

Opdrachten over bosplanten en -dieren maken de speurtocht extra spannend. Per opdracht kunnen ze een sleutel winnen en één van die sleutels past op de schatkist. Aan hen om de opdrachten tot een goed einde te brengen!

Inhoud, methode en doelstellingen

De leerlingen gaan aan de slag met rugzakjes vol onderzoeksmateriaal.

Ze leren bladeren en vruchten herkennen, leren over het verschil tussen een naald- en een loofboom. Ze ontdekken wat er leeft op een boom of struik. Ze spelen het eiken- en het vlierspel. Op het einde weten ze waarom bomen nuttig zijn voor mensen.

Praktisch
  • thema natuur
  • 2u
  • in de omgeving van de school
  • september-oktober / april-juni
  • 3 euro / leerling
De schatkist van Boris de Bostrol
© RLBK

Waar is de boswachter? (2e graad)

De boswachter heeft een klachtenbrief gekregen van een boze wandelaar. Die vindt dat de boswachter zijn werk niet goed doet.

De boswachter roept hulp in van de kinderen om te bewijzen dat een boswachter heel wat doet voor het bos.

Inhoud, methode en doelstellingen

De leerlingen gaan samen op stap en ontdekken van wie het bos is en waarom dood hout belangrijk is. Ze leren over de planten en dieren van het bos.

Praktisch
  • thema natuur
  • 2u
  • in een bos in de buurt van de school
  • september-oktober / april-juni
  • 3 euro / leerling

Toverwilg en Heksenkruid (2e graad)

Planten zijn belangrijk voor mensen: we gebruiken ze voor de meest uiteenlopende dingen. En jaarlijks toveren ze de mooiste bloemen tevoorschijn. Ben je benieuwd hoe ze dat doen?

Een heks staat voor de leerlingen klaar om de geheimen van planten te onthullen. Met behulp van een toverboek maken ze een tocht door het landschap en onderzoeken ze de groei, de eigenschappen en het gebruik van de planten. De tovenaar van dienst zorgt voor deskundige begeleiding en voorkomt misbruik van toverspreuken!

Inhoud, methode en doelstellingen

Met behulp van een toverhandboek gaan de leerlingen aan de slag. Ze maken een plantenpasje en meten groeifactoren zoals licht en vocht. 

De leerlingen leren biotopen herkennen, leren hoe planten groeien en wat ze eten. Ze ontdekken ook waarvoor wij planten gebruiken.

Praktisch
  • thema natuur
  • 2u
  • in de omgeving van de school
  • september-oktober / april-juni
  • 3 euro / leerling
Toverwilg en heksenkruid
© RLBK

Inspecteur Pipistrellus (2e graad)

Inspecteur Pipistrellus is een natuurdetective met een missie. De burgemeester heeft een aantal verzwakte dieren gevonden en maakt zich ernstig zorgen. Daarom heeft hij de detective om hulp gevraagd en een aantal geheime codes meegegeven. Kan inspecteur Pipistrellus samen met de leerlingen de codes kraken en de dieren helpen?

De leerlingen gaan met een gps-toestel op onderzoek, voeren opdrachten uit en onderzoeken het landschap. Beetje bij beetje verzamelen de leerlingen zo alle puzzelstukjes om het mysterie te ontrafelen. Tot slot zoeken ze in groepjes naar geschikte oplossingen.

Inhoud, methode en doelstellingen

Word hulpdetective en help de burgemeester.

De leerlingen gaan op gps-speurtocht en leren over vleermuizen en hun leefomgeving. Ze maken een 3D-landschapskaart met natuurlijke materialen (geografisch inzicht) en zoeken welke landschapselementen en verbindingen ze nog kunnen toevoegen voor de vleermuis.  

De leerlingen ontdekken meer over het belang van cultuurhistorisch erfgoed voor de natuur en de interactie tussen mens en natuur.

 

Praktisch
  • thema natuur
  • 2u
  • in de omgeving van de school
  • september-oktober / april-juni
  • 3 euro / leerling
Inspecteur Pipistrellus
© RLBK

Ik word weerman (4e leerjaar)

Het weer is iets bijzonder indrukwekkend. Kolossale wolken of een stralend blauwe hemel, zachte motregen of hagelbuien zijn je niet onbekend. Hoe slaagt een weerman er eigenlijk in om het weer te voorspellen? En is donder het geluid van twee botsende wolken, terwijl regen uit de hemelkraan komt?

De leerlingen pluizen het uit met behulp van proefjes, filmpjes en een blik achter de schermen van een weerbericht.

Inhoud, methode en doelstellingen

De leerlingen voeren in groepjes proeven rond weersvormen uit. buiten meten ze het weer met en zonder weerinstrumenten. 

Ze bekijken de elementen van een weerbericht, het ontstaan van weersvormen en de relatie tussen weer en natuur.

Praktisch
  • natuur
  • 2u30
  • Volkssterrenwacht MIRA (Abdijstraat 22, 1850 Grimbergen
  • november - februari
  • 6 euro / leerling
  • denk aan de MOS-pas voor je vervoer!
Ik word weerman
© RLBK

Moord in de poel (3e graad)

Een verdacht overlijden in de poel veroorzaakt opschudding. Hoe is het slachtoffer overleden? Was het een moord? Zijn er verdachten? Was het de reiger of misschien de libellenlarve?

Aan de hand van een reconstructie en een onderzoek van de poel zoeken leerlingen het slachtoffer, de doodsoorzaak én de moordenaar. De leerlingen gaan als echte speurders aan de slag en leren het leven in en rond de poel kennen.

Inhoud, methode en doelstellingen

Onder leiding van een commissaris ontpoppen de deelnemers zich tot echte speurders. Per groepje voreren ze een stuk van het moordonderzoek uit.

De leerlingen ontdekken wat er leeft in een poel en leren over de waterkwaliteit, omgevingsfactoren en de watervoedselketen.

Praktisch
  • water en natuur
  • 2u
  • in de omgeving van de school
  • september - half oktober / mei - juni
  • 3 euro / leerling
Moord in de poel
© RLBK

Soly Bee (3e graad)

Chef Soly heeft een bekende Vlaming te gast in haar restaurant. Maar wat moet je koken als plots alle groenten en fruit verdwenen zijn? Ze schakelt de hulp van de leerlingen in en gaat met hen op onderzoek.

Met een gps-toestel starten de leerlingen hun speurtocht. Via opdrachtjes komen ze te weten waarom bezige bijtjes belangrijk zijn voor ons en voor de natuur!

Inhoud, methode en doelstellingen

Tijdens deze activiteit ontdekken de leerlingen het belang van solitaire bijen voor mens en natuur. 

Ze speuren mee met een gps-toestel, voeren een stuifmeelrace uit en leren over het nut van solitaire bijen en verschillende biotopen.

Praktisch
  • thema natuur
  • 2u
  • in de omgeving van de school
  • september-oktober / april-juni
  • 3 euro / leerling
Soly Bee
© RLBK

Drup de waterdruppel (3e graad)

We volgen ‘Drup’ de waterdruppel in de volledige waterkringloop. De leerlingen ontdekken op een speelse manier enkele grote waterthema’s. Tijdens een wandeling in de omgeving van de school gaan de leerlingen op zoek naar de hindernissen die Drup tegenkomt tijdens zijn reizen.

Droogte of net overvloedige regenval, we zien het vaker en vaker in Vlaanderen de laatste jaren. Maar ook watervervuiling of vismigratie zijn problemen wat zeker beter kan in onze regio. Drup helpt de leerlingen om deze thema’s beter te begrijpen.

Inhoud, methode en doelstellingen

De leerlingen leren over de waterproblematiek en de waterkringloop. Met behulp van proefjes en opdrachten gaan ze in groepjes aan de slag rond grote thema's zoals droogte, groen-blauwe netwerken, overvloedige regenval, watervervuiling en vismigratie.

Elk groepje deelt op het einde zijn resultaten met de klas.

Praktisch
  • water en klimaat
  • 2u
  • in de omgeving van de school
  • september-oktober / april-juni
  • 3 euro / leerling

Boer-en-zwaluw (3e graad)

Volgens bijgeloof brengen zwaluwen geluk. Daar waar een zwaluw zijn nest bouwt, zal voorspoed heersen en de bliksem niet inslaan. Waar zou die Boerenzwaluw dan het liefst zijn nest bouwen?

Leerlingen kunnen dit zelf ontdekken tijdens het Boer-en-Zwaluwspel, vol knotsgekke opdrachten en interessante weetjes over het leven van de Boerenzwaluw en de boerderij waar hij woont.

Inhoud, methode en doelstellingen

De leerlingen maken kennis met het leven van de Boerenzwaluw en het landbouwbedrijf dat hij uitkiest om zijn jongen groot te brengen.

Praktisch
  • natuur
  • 2u
  • een landbouwbedrijf met boerenzwaluwen in de buurt van de school
  • begin september / van mei tot juni
  • 3 euro / leerling (incl. educatief kaartspel voor de klas)
Boer-en-zwaluw
© RLBK

Fascinerende aarde (3e graad)

De aarde warmt op en koelt af, de hemel kleurt van roze tot staalblauw of dansend groen. Bovendien is de aarde voor zover we weten de enige planeet waarop leven voorkomt. Fascinerend toch? Om dit te begrijpen starten de leerlingen een onderzoek vanuit de ruimte en zoomen steeds dieper in op de aarde.

Met behulp van proefjes leren de leerlingen over de begrippen zonne-energie en seizoenen. Hoe de natuur omgaat met de wisselende seizoenen, ontdekken ze buiten. In groepjes verrichten de leerlingen gevorderde weermetingen en natuurwaarnemingen.

Inhoud, methode en doelstellingen

Tijdens deze activiteit leren de leerlingen de aarde kennen zoals nooi tevoren!

Met behulp van filmmateriaal, proefjes en waarnemingen bekijken ze:

  • de relatie tussen zon, aarde en maan
  • het klimaat
  • de relatie tussen klimaat en natuur
  • fysische begrippen als magnetisme en zwaartekracht
  • leven op aarde (en elders?)
Praktisch
  • natuur en energie
  • 2u30
  • Volkssterrenwacht MIRA, Abdijstraat 22, 1850 Grimbergen
  • november - februari
  • 6 euro / leerling
  • denk aan de MOS-pas voor je vervoer!
Fascinerende aarde
© RLBK

Op stap met NME?

Wil je graag met je klas op stap? Op het einde van het schooljaar zetten we de inschrijvingen voor het volgende schooljaar open. Alle scholen uit de Brabantse Kouters krijgen op dat moment een mail ter herinnering. Je kan je klas inschrijven via het formulier op deze pagina. Opgelet, per klas moet je één formulier invullen.

De interesse is elk jaar heel groot. Snel zijn is de boodschap.

De inschrijvingen voor schooljaar 2023-2024 zijn afgesloten.

PS: Is het niet gelukt om een NME-activiteit te boeken? Of wil je je leerlingen gewoon nog meer leren over de natuur? Neem dan eens een kijkje bij onze Natuuruitleenkoffers en onze losse natuureducatieve materialen en onze digitale pakketten met filmpjes, knutseltips en een handleiding vol vragen.

Gratis met De Lijn naar de NME-activiteiten in het MIRA: de MOS-PAS

Om tijdens de winterperiode het MIRA te bereiken kan je via MOS een gratis MOS-bus- en -trampas verkrijgen. MOS heeft een speciale overeenkomst met de Vlaamse Vervoermaatschappij De Lijn. Via deze overeenkomst maakt je klas gratis gebruik van bussen en trams van De Lijn. 

Meer info via MOS-Vlaanderen